Toen ik voor het eerst een buitenlandse gaypride meemaakte, was ik verbaasd dat bijna niemand in het roze gekleed ging. Nou was ik ook een provinciale homo, die nog dacht dat roze net zo bij homo-zijn hoorde als zwarte piet bij sinterklaas. Nu dat laatste niet zo blijkt en zelfs als kwetsend wordt ervaren, vraag ik me af of roze nog wel de kleur is waarmee ik als homo geassocieerd wil worden.
Overal ter wereld is de veelkleurige regenboog een teken van diversiteit (en in sommige landen ook van vrede). In Nederland is het vooral de kleur roze, die wordt geassocieerd met homo’s. Vooral hetero’s hullen zich meerdere malen per jaar in het roze om te laten zien dat ze tolerant zijn naar lhbt-gemeenschap.
-> Lees ook: Gekke homo’s: waarom ze niet normaal doen op Gay Pride of Een pride voor iedereen is eigenlijk voor niemand
Kijk maar eens langs de grachten tijdens de Canal Pride. Terwijl geen enkele volwassen homo zich nog in het roze hult, juichen roze vrienden en Toppers-fans hen toe. Waarom zie je dat niet in het buitenland?
-> Of is Pride Amsterdam te commercieel? Kom op zeg!
De roze maandag op de Tilburgse kermis, de landelijke roze zaterdag, roze ouderen die samen cocksocks breien, het hoort er allemaal bij als je homo bent. Behalve het roze overhemd dragen naar kantoor. Dat is namelijk voorbehouden aan heteromannen wiens vriendin vindt dat die kleur hem zo staat en waardoor hij zich de hele dag voor ‘homo’ mag laten uitmaken. Kantoorhumor heet dat.
Roze was niet altijd de homokleur
Maar ik dwaal af. Roze is niet altijd de homokleur geweest. Rood was in een grijs verleden de echte mannenkleur; de kleur van bloed en strijd. Blauw was de kleur van het gewaad van de heilige maagd Maria en daarmee een vrouwenkleur. Scharlakenrood was toen een echte homokleur.
In de VS droegen mannen vaak een rode das of strik als herkenningsteken. Rond 1900 was groen een homokleur en vandaar dat je op portretten van Oscar Wilde vaak een groene anjer op z’n rever ziet. Tussen de twee wereldoorlogen raakte lila in zwang als homokleur: de megeling van rood en blauw.
Roze als homokleur
Roze als homokleur is ontstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen Joden gele sterren en homo’s roze driehoeken kregen, zodat de nazi’s precies wisten wie ze welke vernedering konden geven. Overigens kregen ook “andere zedendelinquenten” de roze driehoek toebedeeld, zoals pedofielen en verkrachters. De roze driehoek hoorde met de punt naar beneden in die dagen.
Na de oorlog was er weinig aandacht voor de lotgevallen van homo’s in WOII. Pas in de jaren ‘60 werd dit geagendeerd door de homobeweging, die de roze driehoek demonstratief opvoerde naar aanleiding van een incident rondom Dodenherdenking in 1970. Hierbij werden 2 leden van de Amsterdamse Jongeren Aktiegroepen Homoseksualiteit opgepakt toen ze een krans wilden leggen bij het monument op de Dam.
Internationaal groeide de roze driehoek uit tot een symbool van de homobeweging. Hoewel de suggestie vaak is dat de roze driehoek toen al met de punt naar boven werd gedragen, is dit pas het geval sinds de oprichting van Act-Up in New York. Deze hiv/aids-activismegroep zette het symbool demonstratief met de punt naar boven.
Herkomst van de regenboogvlag
Wellicht dat juist de adoptie van het symbool door de hiv/aidsbeweging ook heeft gezorgd voor het afnemende gebruik van het symbool door de homobeweging. (Die associatie van homo’s met aids/hiv zorgt ook dat zelfs ik me ongemakkelijk voel om over PrEP een afwijkende mening te hebben.)
Hoewel het nog steeds veelvuldig wordt gebruikt bij de herdenking van de door nazi’s vervolgde en vermoorde homosexuelen, is de regenboog al jaren hét herkenningspunt voor de homogemeenschap.
Voor de hetero-meelezers: ben je dus op vakantie en kom je een regenboogvlag tegen, dan is de kans groot dat je voor een gaybar, gay hotel, gay B&B of ander gay etablissement staat. Heel knus en gezellig natuurlijk, maar vooral in de sauna wordt er wel actieve participatie verwacht 😉
-> Lees ook: waarom de regenboogvlag het internationale symbool van de LGBT-community is.
(De inspiratie voor deze post kwam overigens geheel onverwacht toen ik deze foto postte op LiveLikeTom-Instagram: tientallen roze driehoeken op de financiële schermen van London City Airport. Misschien moeten ze de kleurstelling van die schermen toch nog eens nakijken 😉 )
Waar voel jij je meer bij thuis: de roze driehoek of de regenboogvlag?
Laat je reactie hieronder achter. Of bedenk een stelling, vraag of ingeving voor een nieuwe post op LiveLikeTom.
T