Dat het in de jungle van Costa Rica behoorlijk heet kan worden, is geen verrassing. Het is de reden dat het er zo lekker groen is. Toch is het niet het hoogtepunt van mijn bezoek; ik vind die hitte redelijk irritant. Op mijn kale hoofd krijgen zweetdruppels geen kans om zich vast te grijpen aan haren. Hele tsunami’s gutsen vanaf mijn schedeldak naar m’n baard, waar de druppels zich even vastklampen voordat ze alsnog uitlekken op mijn shirt. Vlekken van zonnebrand achterlatend. Luxeproblemen, I know, maar je moet wat te zeiken hebben in een land waarop verder niets aan te merken valt.
We zijn in Caño Negro, in het noorden van Costa Rica. Bijna jaloers kijk ik door mijn nieuwe verrekijker naar de dieren om me heen. Veren, vachten en haren zijn beschermmiddel en airco ineen. Maar Moeder Natuur heeft nog meer slims ingebouwd.
Snavel blijkt slimme airco
Het meest in het oog springende voorbeeld hangt buitenboord bij de toekan. De snavel van het beest blijkt namelijk een ingenieuze airconditioning. Zoals het een goede airco betaamt, is de afmeting altijd erg onpraktisch, zo ook bij de toekan. De snavel kan tot wel half zo lang als het dier zelf worden. Meestal is ‘ie echter een derde van de lichaamslengte.
Pas in 2009 werd ontdekt wat precies de functie was van die grote snavel. Het gevaarte bestaat uit hoorn en bleek voor het verorberen van fruit, insecten en spinnen geen duidelijk voordeel te hebben. De belangrijkste functie bleek namelijk het reguleren van de lichaamstemperatuur.
Ingebouwde slaapstand
Als het beest vliegt stijgt de lichaamstemperatuur snel een graad of 7. De slaapstand van de toekan is daarentegen erg energiezuinig dankzij een lichaamstemperatuur die maar liefst 10 graden lager ligt. Om die temperatuurschommelingen te realiseren fungeert de snavel als een radiator, waardoor het bloed z’n weg vindt om af te koelen. Omdat het ‘s nachts weleens te koud kan worden, slapen de vogels met hun snavel in hun verendek.
Behalve de verschillende soorten toekans die hier rondvliegen, zijn ook mannelijke apen uitgerust met een buitenboord-airco. De ballen met het voortplantingsgoud hangen in een keurige witte zak onder het harige apenlijf. Mij lijkt het nogal onpraktisch met al dat klimmen, maar tegelijkertijd besef ik me dat het inpakken van mijn eigen airco inderdaad voor een wat zweterige sensatie zorgt. Misschien dat ik morgen dan toch maar eens probeer het zaakje buitenboord te hangen; daar wordt die hitte misschien nog een beetje dragelijk van.
Lees ook over de cloud forests in Costa Rica.
Familie van de toekan: de aracari
Met de ballen buitenboord houden apen het hoofd koel
Aracari of toekan, zie jij het verschil?
