Van de een op andere dag was ik racist. En ik had het niet eens in de gaten. Niemand had zich eerder tegen me geuit, dat mijn zienswijze racistisch was. En het ergste was nog dat toen ik probeerde te achterhalen waaróm, er geen gesprek meer te voeren viel. Ik was racist en naar racisten wordt niet geluisterd. Zo simpel is het.
Het bleek een gitzwart veld van drijfzand, waarin spartelen leidt tot dieper wegzinken tot de dood erop volgt. En dat lijkt ook de enige uitweg, want racisten zijn het redden niet waard. Die laat je stikken. Hoe meer ik probeerde te begrijpen wat er nou precies aan de hand was, hoe dieper ik wegzonk in de brei van beschuldigingen. En als ik dan nog maar een idee had dat er harde feiten waren, dan kon ik daarnaar kijken. Maar die waren zoekgeraakt in het wereldwijde web van fakenews. Ergens had iemand geroepen dat ik racist was en daarmee was het waarheid.
Eerder was ik er een fel voorstander van dat gekleurde mensen, niet als ‘zwart’ werden bestempeld. Mijn ouders hadden me dat geleerd en het was ook feitelijk onjuist. Ik speelde als kind met kinderen in alle kleuren van multiculturele regenboog. Met Mohammed en Fikri, die aan de andere kant van het kanaal woonden. En met Nachicha, die bij mij in de straat woonde. Ze waren me net zo lief als Charlotte en Evert. Mijn moeder werkte samen met Hassan op een veerboot die via het kanaal naar het Veerse Meer voer. En mijn zusje was de dikste vrienden met beide Lolaś uit het woonwagenkamp. En ver voor de 50 tinten grijs, had zij dezelfde hoeveelheid tinten bruin aan de lippen hangen.
En toch had ik niet door dat ik racist was. Sterker nog: ik ben er nog steeds van overtuigd dat ik dat niet ben. De waarheid achter het ontstaan van Zwarte Piet weet ik niet. Was het nou de Turkse bisschop die slaven redde van het noodlot, zoals Schindler dat gedaan zou hebben met de Joden? Of is het een koloniaal verzinsel, om goed en kwaad uit de drukken in wit en zwart? Ik heb geen idee en het boeit me ook niet meer. Het is een kinderfeest en ik heb geen kinderen.
Wat me wel boeit, is dat ik in de ogen van sommigen een racist ben. En dat ben ik niet. In de jaren dat ik Zwarte Piet zag als de kindervriend, was het nooit in me opgekomen dat hij was bedacht als racistische karikatuur. En ik geloof ook niet dat dat de insteek ervan was. Piet is al helemaal geen blackface, want dat is een heel andere figuur. Maar ‘mijn’ Zwarte Piet bleek mensen te kwetsen. Als iemand me dat nou gewoon had verteld, of samen wilde zoeken naar een oplossing. Maar nee, dat mocht niet. Er werd ook geen oplossing aangereikt, maar alleen een grimmig protest aangekondigd. En ik, onbenul en witte man, werd simpelweg gereduceerd tot racist. En die benaming werkt als een rode lap voor een stier. Als je onbedoeld kwetst, dan kun je dat inzien als iemand je erop wijst. Maar iemand monddood maken door ‘m een andere scheldnaam toe te spelen, is weinig constructief gebleken. Zou iemand begrijpen dat die term ‘racist’ net zo kwetsend is als Zwarte Piet?
Een oplossing voor het pietenprobleem? Wat mij betreft stoppen we met dat hele feest. Het is mooi geweest, maar dat is het al jaren niet meer. Laten we ons druk maken om het volgende luxeprobleem: vegetariërs tegen de offerfeesten.
Volgens mij heb je de discussie niet goed gevolgd. De campagne ‘Zwarte Piet = Racisme’ is gericht op de racistische karikatuur Zwarte Piet en niet op de gelovers in of liefhebbers van Zwarte Piet. In deze campagne is niemand behalve Zwarte Piet racist genoemd dus je hoeft je geen zorgen te maken. Als je de geschiedenis van Piet ‘wel’ bestudeerd dan zul je al snel ontdekt hebben dat Zwarte Piet is gemaakt tot een racistische karikatuur die in de loop der jaren in van alles en nog wat getransformeerd is. Tradities kunnen blijkbaar toch veranderen. Een ander misverstand is dat er gedacht wordt dat Piet en misschien ook Sinterklaas moeten verdwijnen. Nee! Als Zwarte Piet naar Piet transformeert zonder oorbellen, lipstick, afropruik en met voortaan wat roetvegen (Nederland telt sowieso steeds minder schoorstenen) dan is er niks aande hand en is het probleem opgelost. De roe is ook verbannen omdat het niet pedagogisch verantwoord was. Maar zolang volwassen blijven tegenstribbelen dan blijft de discussie doorgaan. Overigens blijkt uit een onderzoek uit 2006 dat het de kinderen totaal niet boeit of Piet een zwart, wit, roze, goud of een blokjesmotiefgezicht heeft. Zo lang ze maar een cadeau krijgen. Lang leve het matrialisme!